Trong những năm gần đây, ngành Y tế tỉnh Khánh Hòa đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp và đạt được kết quả tích cực trong công tác phòng, chống HIV/AIDS. Tỉnh Khánh Hòa đã thoát ra khỏi danh sách tỉnh, thành trọng điểm về dịch HIV/AIDS, trở thành địa phương có số người nhiễm ở mức trung bình.
Đẩy mạnh tư vấn, xét nghiệm
Bác sĩ Tôn Thất Toàn – Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, điểm nổi bật trong công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh là ngành Y tế đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thành công mô hình can thiệp giảm tác hại dựa vào cộng đồng; đẩy mạnh hoạt động dự phòng; tư vấn, xét nghiệm, giám sát. Đồng thời, công tác tuyên truyền đã được đa dạng hoá thông qua nhiều hình thức…
Hiện nay, công tác tư vấn, xét nghiệm HIV trên địa bàn tỉnh được triển khai hầu hết ở các cơ sở y tế công lập và y tế tư nhân. Mô hình này tạo điều kiện thuận lợi cho những người nhiễm HIV và có nguy cơ cao dễ dàng tiếp cận được các dịch vụ dự phòng và điều trị. Hàng năm, toàn tỉnh có gần 40.000 lượt người được tư vấn và xét nghiệm HIV. Riêng 10 tháng năm 2023, có 35.240 lượt người được tư vấn và xét nghiệm HIV, qua đó, phát hiện 94 trường hợp nhiễm HIV mới. Cùng với đó, các cơ sở y tế công lập ở 8 huyện, thị xã, thành phố và Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh đã triển khai hoạt động tiếp nhận khám và điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS. Đến nay, bệnh nhân HIV/AIDS đã được chuyển về các bệnh viện tuyến huyện; 100% trạm y tế triển khai cấp thuốc ARV cho các bệnh nhân. Toàn tỉnh có hơn 1.230 bệnh nhân đang được điều trị ARV, chiếm 83,9% so với số người nhiễm HIV/AIDS còn sống được quản lý. 352 bệnh nhân đang được điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone tại 3 cơ sở, 2 điểm cấp phát thuốc. Thông qua sự hỗ trợ của Dự án Quỹ Toàn cầu phòng, chống HIV/AIDS và của tỉnh, đến nay, có gần 98% bệnh nhân HIV/AIDS trên địa bàn tỉnh đã có thẻ bảo hiểm y tế.
Cán bộ y tế thị xã Ninh Hòa cấp phát thuốc Methadone cho bệnh nhân. Ảnh minh họa.
Bên cạnh đó, ngành Y tế tỉnh đã triển khai thành công mô hình dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con với hơn 11.000 lượt phụ nữ mang thai trên địa bàn tỉnh được tư vấn, xét nghiệm HIV/năm. 100% trường hợp mẹ nhiễm HIV đều được điều trị thuốc ARV kịp thời. Cùng với đó, ngành Y tế đã triển khai điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) cho những đối tượng nguy cơ cao, nhất là nhóm nam quan hệ đồng tính. Hiện nay, mô hình này đã và đang điều trị cho 275 người với tỷ lệ dự phòng đạt hơn 90%.
Truyền thông dựa vào cộng đồng
Đi cùng với điều trị và dự phòng, hoạt động truyền thông được ngành Y tế chú trọng, duy trì và tạo điều kiện thuận lợi cho các nhóm đồng đẳng (CBO) thực hiện việc tiếp cận, tư vấn, thử phản ứng nhanh HIV cho những người có hành vi nguy cơ cao (mại dâm, nghiện chích ma túy, đồng tính nam có quan hệ tình dục…); tuyên truyền và phát bơm kim tiêm sạch, bao cao su cho các nhóm đối tượng này.
Là người đồng tính, anh N.V.B (35 tuổi, thị xã Ninh Hòa) định kỳ tới Trung tâm Y tế thị xã Ninh Hòa để xét nghiệm dự phòng HIV, anh B. cho biết: “Thông qua tư vấn của nhóm CBO và cán bộ y tế, nên tôi hiểu rõ về căn bệnh này. Để dự phòng, khi quan hệ tình dục tôi đều dùng bao cao su và tham gia chương trình điều trị dự phòng trước phơi nhiễm. Đến nay, qua các lần xét nghiệm tôi đều âm tính với HIV”.
Song song đó, ngành Y tế còn phối hợp triển khai mô hình truyền thông phòng, chống HIV/AIDS với sự tham gia của các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể, sở, ban, ngành. Bên cạnh hình thức truyền thông trực tiếp, mô hình còn truyền thông zalo nhóm, thông qua các trang thông tin điện tử… Qua đó, đã có hàng ngàn cán bộ, công nhân viên chức, người lao động, người dân hiểu rõ, hiểu đúng về HIV/AIDS; giảm sự kỳ thị đối với người nhiễm HIV và chung tay cùng với ngành Y tế triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS đạt hiệu quả.
Bài và ảnh: THẢO LY